Europa UE

Polityka migracyjna nowym priorytetem UE?

ANNA BIERNACKA-RYGIEL

Pierwszy tydzień funkcjonowania Komisji Europejskiej w nowym składzie jest już za nami. Wybierając nowych komisarzy – a zwłaszcza przewodniczącego KE – po raz pierwszy wzięto bezpośrednio pod uwagę wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego. Jest to efekt apelu Parlamentu Europejskiego, z lat poprzedzających wybory. Nowa Komisja Europejska, pod przewodnictwem Jeana-Clauda Junckera  będzie  koncentrować się na poważnych wyzwaniach politycznych, przed którymi staje cała  Europa.

Są to m.in.:

  • umożliwienie ludziom powrotu do pracy i godziwego zatrudnienia;
  • pobudzanie większej ilości inwestycji;
  • zagwarantowanie, że banki powrócą do kredytowania realnej gospodarki;
  • stworzenie połączonego rynku cyfrowego,
  • wiarygodna polityka zagraniczna;
  • bezpieczeństwo energetyczne.

Nowy Przewodniczący Komisji Europejskiej osobiście przeprowadzał rozmowy ze wszystkimi kandydatami  i jest przekonany o tym, że Komisja może skuteczniej osiągać pożądane rezultaty opierając się na współpracy pomiędzy komisarzami. Podczas prezentacji programu mówił: „W swoim programie skoncentruję się na dziesięciu obszarach polityki. Będę kładł nacisk na osiąganie wymiernych rezultatów w tych obszarach. Inne obszary polityki pozostawię natomiast państwom członkowskim, które mają w nich większą legitymację i lepsze narzędzia, aby zapewnić skuteczne działania polityczne na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, zgodnie z zasadami pomocniczości i proporcjonalności. Moim celem jest Unia Europejska większa i odważniejsza w odniesieniu do istotnych kwestii, a w kwestiach mniejszej wagi – mniejsza i skromniej działająca”.

Greckie migracje

Jako ósmy punkt swoich założeń Jean-Claude Juncker wymienia kierunki rozwoju nowej polityki migracyjnej. Lepsze zarządzanie migracją uznaje on za obowiązek humanitarny Unii Europejskiej, zwłaszcza w świetle wydarzeń, które miały miejsce na Morzu ŚródziemnymPodkreślił również, że Europie potrzebna jest silna polityka azylowa. Głównym założeniem Jeana-Clauda Junckera ma być dokonanie przeglądu przepisów dotyczących niebieskiej karty oraz zajęcie się kwestią niezadowalającego stanu ich wdrożenia. Kładzie on również nacisk na zwiększenie zdolności operacyjnych FRONTEX-u. Wspomina o zwiększeniu wspólnej puli zasobów, w celu usprawnienie tej Agencji. Portfolio migracyjne przypadnie Dimitrisowi Avramopoulosowi – komisarzowi z Grecji [1].

Warto podkreślić, że jednym z priorytetów greckiej prezydencji w radzie UE była właśnie polityka migracyjna, a  sam Avramopoulos – jeszcze jako burmistrz Aten – zmierzył się z falą nielegalnej imigracji i stworzył innowacyjne miejskie służby socjalne zapewniające opiekę i wsparcie ludności borykającej się z wykluczeniem społecznym. Zresztą podczas przesłuchań w Parlamencie Europejskim  podkreślał, że w ciągu całej swojej kariery politycznej opowiadał się za demokratycznym, praworządnym państwem, które wsłuchuje się w potrzeby swoich obywateli. Dokładał również starań, aby doprowadzić do niezbędnej syntezy politycznej, która przyniosłaby widoczne rezultaty [2]. „Mój cel jest jasny: decyzje podejmowane przez kolegium w kwestiach dotyczących migracji i spraw wewnętrznych muszą być perspektywiczne, efektywne i właściwie ukierunkowane” – mówił.

Tekę, którą objął Avramopoulos traktuje się jako kluczowe wyzwanie w wymiarze politycznym, społecznym, kulturalnym i humanitarnym. Europejska polityka w dziedzinie migracji i spraw wewnętrznych będzie  sprawdzianem spójności społeczeństw oraz ochrony europejskich praw podstawowych.

Jako jeden ze swoich priorytetów, grecki komisarz wskazał zacieśnienie kontaktów z państwami pochodzenia i tranzytu oraz zagwarantowanie pełnego i jednolitego wdrożenia wspólnego europejskiego systemu azylowego. Podkreślił też potrzebę sprostania wielowymiarowym wyzwaniom w obszarze bezpieczeństwa, m.in. poprzez lepsze włączenie praw podstawowych w politykę UE w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego przy pełnej koordynacji z przyszłym wiceprzewodniczącym odpowiedzialnym za prawa podstawowe.

Avramopoulos kładzie również silny nacisk na wdrożenie istniejących już przepisów unijnych w krajach członkowskich. Podczas przesłuchań mówił: „ W ostatnich latach powstało wiele nowych przepisów dotyczących migracji i spraw wewnętrznych, a wśród nich wspólny europejski system azylowy, szereg środków dotyczących legalnej migracji, nowe wszechstronne podejście do problemu handlu ludźmi oraz nowy system zarządzania strefą Schengen. Jednym z największych wyzwań w nadchodzących latach będzie  zapewnienie pełnej i spójnej transpozycji i wdrożenia tych przepisów w całej Europie”.

Miejsce polityki migracyjnej w strukturach UE

Polityka migracyjna to nowoutworzona teka, której poprzednio w Komisji Europejskiej nie było. Została ona wyodrębniona z szerszej polityki unijnej. Fakt ten podkreśla wagę, jaką nadano nowej polityce migracyjnej, w ramach której podjęte zostaną zdecydowane działania przeciwko nielegalnej migracji, a równocześnie starania, aby uczynić z Europy atrakcyjne miejsce pracy i zamieszkania dla wybijających się talentów.

Dimitris Avramopoulos będzie  kierować DG HOME. Będzie on również odpowiedzialny za nadzór następujących Agencji Wykonawczych Komisji Europejskiej:

  • The agency for the management of large IT systems (EU-LISA)
  • The European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders (FRONTEX)
  • The European Asylum Support Office (EASO)
  • The European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA)
  • The European Police Office (EUROPOL)
  • The European Police College (CEPOL)

Co więcej, Unit ENTR G4 (Policy and Research in Security) zostanie przeniesiony z  DG Enterprise and Industry (ENTR) do  DG HOME, tak samo jak Unit JUST B3 (Anti-Drugs Policy) z  DG Justice (JUST). Oznacza to wyodrębnienie polityki przeciwdziałania przemytowi narkotyków z Dyrekcji Generalnej odpowiedzialnej za politykę sprawiedliwości i połączenie jej właśnie z kwestiami migracji. Po zmianach wewnątrz samych Unitów między Dyrekcjami Generalnymi można już zauważyć, że będzie  kładziony nacisk na połączenie kwestii migracji ze zwiększeniem bezpieczeństwa granic Unii Europejskiej.


[1] Dimitris Avramopoulos pochodzi z Aten, gdzie studiował prawo publiczne oraz nauki polityczne. Studia podyplomowe ukończył w Brukseli. Wywodzi się z partii Nowa Demokracja. W latach 1995-2002 pełnił funkcję mera Aten, później został wybrany na członka Komitetu Regionów, gdzie sprawował funkcję również wiceprzewodniczącego. Sprawował funkcję Ministra Turystyki w Grecji, a następnie Ministra Zdrowia i Solidarności Społecznej. Następnie z ramienia partii Nowa Demokracja został wybrany na Europosła. Po skończonej kadencji pełnił funkcję Ministra Obrony Narodowej, następnie Ministra Spraw Zagranicznych i ponownie od 2013 roku Ministra Obrony Narodowej. Więcej na:  http://www.elections2014.eu/;
[2] W obliczu tego, co w ostatnich latach działo się w Atenach, ciężko mówić o jakiejkolwiek syntezie politycznej, czy wysłuchiwaniu obywateli przez państwo – komentarz autora


Anna Biernacka-Rygiel – Absolwentka politologii (specjalizacja zarządzanie europejskie) Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończyła podyplomowe prawo Unii Europejskiej oraz prawo międzynarodowe na Wydziale Prawa i Administracji UW. Doświadczenie zawodowe zdobyła w administracji państwowej oraz unijnej. Obecnie w trakcie pisania rozprawy doktorskiej na temat kształtowania się polityki turystycznej Unii Europejskiej. Członek Team Europe.


Przeczytaj też:

R. Smentek, Wysadzeni z siodła? Niemieckie reakcje na skład Komisji Europejskiej

M. Makowska, Migracja w Unii Europejskiej – kilka przykładów w dobie kryzysu