ANNA BIERNACKA-RYGIEL
Unia Europejska oferuje ogromne spektrum możliwości podjęcia praktyk lub staży, zarówno bezpłatnych, jak i płatnych. Ponadto aby pracować wewnątrz struktur unijnych nie trzeba być urzędnikiem Unii Europejskiej ani specjalistą oddelegowanym przez państwo członkowskie. Warto o tym pamiętać, bo żadna wiedza książkowa, czy wizyta studyjna nie jest w stanie zastąpić doświadczenia, jakie daje możliwość pracy w danym środowisku i nauki rzemiosła od najlepszych specjalistów.
Praktyki / staże bezpłatne
Każdy student lub absolwent może odbyć bezpłatną praktykę w dowolnej instytucji UE. Należy jednak pamiętać, że jeżeli jesteśmy zainteresowani w przyszłości płatnym stażem (w którejkolwiek z instytucji), to nasza praktyka nie może trwać dłużej niż sześć tygodni łącznie, tzn., nie możemy odbyć np. czterotygodniowej praktyki w Komisji Europejskiej i czterotygodniowej praktyki w Parlamencie Europejskim. Czas trwania wszystkich naszych bezpłatnych praktyk łącznie nie może przekroczyć sześciu tygodni. Na bezpłatną praktykę można się zgłosić samemu lub przez macierzysta uczelnię wyższą, która ma podpisane porozumienie np. z Przedstawicielstwem Komisji Europejskiej w Warszawie.
Ambasador karier Unii Europejskiej
Można również prezentować oferty pracy, praktyk i staży będąc Ambasadorem Karier UE. Jest to funkcja bezpłatna i wykonywana w czasie wolnym, ale daje możliwość poznania pracy w instytucjach unijnych „od kuchni” oraz poznania wielu urzędników unijnych.
Praktyki / staże płatne
Płatne staże w tych instytucjach trwają pół roku. Stypendium wynosi około 1000 euro miesięcznie, a rekrutacja odbywa się dwa razy do roku. W przypadku Komisji Europejskiej składa się ona z dwóch, a właściwie trzech etapów. Wypełnienie formularza aplikacyjnego, przesłanie zeskanowanych dokumentów, wybór stażysty do danego Departamentu. W przypadku Parlamentu Europejskiego są to dwa etapy: złożenie dokumentów oraz ewentualny wybór kandydata, czasami poprzedzony wstępną rozmową lub zleconym zadaniem. Istotny dla Rady Europejskiej jest zaś fakt, że aplikując od razu wybieramy pierwsze lub drugie półrocze lub nawet możemy wskazać, że jesteśmy zainteresowani udziałem w rekrutacji na dwie tury. Aplikując do każdej z tych instytucji trzeba wykazać, że specjalizujemy się w jakiejś dziedzinie, jesteśmy nią wyjątkowo zainteresowani oraz pokazać nasze doświadczenie i wykształcenie właśnie w tym obszarze. Należy bowiem pamiętać o jednym- dla rekrutujących jesteśmy jedynie numerem, nasze dane personalne nie są widoczne na samym początku. Rekrutujący wyszukują kandydatów po pewnych kryteriach, słowach kluczach. Interesuje ich konkretne wykształcenie, doświadczenie oraz zainteresowania. Ponadto należy pamiętać, że aby dostać się na staż w innym mieście niż Bruksela, czyli w Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej lub Biurze Informacyjnym Parlamentu Europejskiego np. w Polsce należy wskazać DG COMM, czyli Dyrekcję Generalną ds. Komunikacji.
Agencja pracy tymczasowej – praca typu interim
Tak, instytucje Unii Europejskiej również korzystają z pomocy agencji pracy tymczasowej. Warto wobec tego zgłosić się do takiej agencji, podkreślając, że jesteśmy zainteresowani pracą w instytucjach unijnych. Zazwyczaj są to stanowiska administracyjne na krótki okres czasu, na które nie jest potrzebny nowy etat, a na które jest zapotrzebowanie w danym momencie. Stanowiska te są określane mianem interimów.
Agencje pracy tymczasowej rekrutujące na stanowiska w instytucjach Unii Europejskiej to Man Power Group i Randstad (czasami).
Pracownik kontraktowy
Poprzez stronę internetową http://ec.europa.eu/civil_service/job/cvonline/index_en.htm można zarejestrować się w systemie Unii Europejskiej, przystosowanym głównie do obsługi Komisji Europejskiej i jej agencji wykonawczych, aby umieścić tam swoje CV i tym samym móc aplikować na stanowiska kontraktowe. Kontrakt taki trwa zazwyczaj do trzech lat i prawdopodobnie nie ma możliwości jego przedłużenia. Niemniej jednak oferty są bardzo liczne. Poza tym ważne jest w tym wypadku również to, że zamieszczając swoje CV ustawiamy jego widoczność dla konkretnych Dyrekcji Generalnych oraz możemy aplikować na konkretne stanowiska zarówno w Komisji Europejskiej, jak i w jej agencjach wykonawczych.
Urzędnik UE- konkursy EPSO
Aby móc wziąć udział w danym konkursie na urzędnika Unii Europejskiej należy zarejestrować się na stronie EPSO, czyli Europejskiego Urzędu Doboru Kard. Jest to instytucja niejako niezależna, która zajmuje się rekrutacją pracowników do instytucji Unii Europejskiej, w zależności od zapotrzebowania.
W teorii strona ta jest dostępna we wszystkich językach urzędowych Unii Europejskiej, w praktyce, gdy dochodzimy do etapu rejestracji mamy do wyboru angielski, niemiecki oraz francuski. Po zarejestrowaniu możemy przeglądać aktualne ogłoszenia o naborze. Są to zarówno stanowiska wyższe, wymagające od nas doświadczenia w danym obszarze jak np. analityk w Parlamencie Europejskim lub tzw. konkursy otwarte, czyli nabory na stanowiska typu AD5 General lub Asystenckie (AST), a nawet na audytorów, czy tłumaczy. Cykliczność naborów jest zależna od zapotrzebowania na dane stanowiska w danej chwili.
Nabór otwarty rozpoczyna się od publikacji ogłoszenia. Można na nie aplikować tylko przez stronę internetową EPSO. Selekcję pierwszą zazwyczaj przechodzą wszyscy, ale trzeba dokładnie czytać wymogi na dane stanowiska, nawet w przypadku naboru stricte otwartego na stanowiska typu AD5 lub AST. Trzeba też pamiętać aby swoje konto EPSO sprawdzać minimum dwa razy w tygodniu. Drugi etap naboru to test predyspozycji. Trwa on około dwie godziny, jest organizowany we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej w specjalnie przygotowanych do tego centrach. Mamy do wyboru kilka terminów udziału w teście, a decyduje kolejność zapisów. Test składa się z czterech części:
- Test numeryczny, czyli zadania matematyczne z tabelkami, wyliczeniami etc., w języku polskim
- Test czytania ze zrozumieniem również w języku polskim. Polega on na wyborze prawidłowej odpowiedzi do tekstu.
- Test na inteligencję, czyli myślenie abstrakcyjne- zadania typu „jaka będzie kolejna figura”, także język polski.
- Test sytuacyjny w języku angielskim, niemieckim lub francuskim (czyli w tym języku, który deklarujemy jako drugi po naszym ojczystym i zazwyczaj jest to jeden z tych trzech języków). Polega on na wyborze najmniej odpowiedniego zachowania w danej sytuacji i zachowania najbardziej pożądanego. Są to testy związane z różnymi sytuacjami potencjalnie konfliktowymi w pracy.
Istotny jest fakt, że próbne testy z zakresu danego naboru są zawsze dostępne na stronie EPSO, dzięki czemu wiemy z jakimi testami będziemy musieli się zmierzyć w przypadku danego konkursu. Warto ćwiczyć rozwiązywanie takich testów żeby robić je pewnie i szybko, ponieważ chyba najważniejszy w tym wszystkim jest czas, którego jest dość mało i nie można się za długo zastanawiać nad poszczególnymi pytaniami.
Na stronie internetowej eutraining znajdują się przykładowe testy EPSO – również w języku polskim. Ponadto są specjalne wydawnictwa zajmujące się tworzeniem książek z przykładowymi testami. Są one dostępne w sprzedaży wysyłkowej lub w Bibliotekach Europejskich m.in. w Centrum Debaty Europejskiej Ministerstwa Spraw Zagranicznych na ulicy Kruczej. Wystarczy pójść i poprosić o książkę przygotowującą do testów EPSO. Wielu praktyków twierdzi ponadto, że warto zapisywać się na kilka otwartych konkursów żeby przyjść i zwyczajnie poćwiczyć testy. Tutaj warto pamiętać, że udział w naborze jest bezpłatny.
Kolejnym etapem jest tzw. Assesment Center, czyli zadania przed Komisją. Odbywa się on jeszcze w Państwie członkowskim. Z informacji przekazanych od praktyków, wynika, że jest to zadanie w grupie, a nasze zachowanie jest oceniane przez specjalistów z danej instytucji UE. Jest sprawdzana nasza umiejętność współpracy w grupie, zarządzania, a także – co istotne – na tym etapie są badane nasze kompetencje merytoryczne z zakresu wiedzy o Unii Europejskiej, ponieważ zazwyczaj zadania te są związane z kompetencjami UE.
Następnie jeśli pozytywnie przejdziemy Assesment Center jesteśmy wpisywani na listę rezerwową, a więc taki konkurs i nabór nie dają nam gwarancji zatrudnienia. Niemniej jednak będąc na takiej liście możemy spróbować lobbować, a więc napisać do wybranej przez nas Dyrekcji Generalnej, że bylibyśmy zainteresowani pracą u nich. Jeśli mają zapotrzebowanie na nowe stanowisko, być może zaproszą nas na rozmowę. Oczywiście bez lobbowania też mogą nas zaprosić. Tutaj trzeba pamiętać żeby w momencie wypełniania swoich danych podczas rejestracji i aplikowania na dany nabór “sprofilować się” pod konkretną DG, pokazać w czym mamy doświadczenie. Tak jak w przypadku aplikowania na płatne staże. Jest to niezwykle istotne, bo jak pokazują ostatnie nabory – poszukiwani są specjaliści z danych dziedzin, odpowiednio ukierunkowani i wyprofilowani. Lista rezerwowa jest ważna w teorii przez rok, a w praktyce zależy to od ilości organizowanych naborów otwartych.
Przydatne linki, gdzie możemy poszukać informacji na temat praktyk, staży, naboru na stanowiska w instytucjach Unii Europejskiej:
- Komisja Europejska:http://ec.europa.eu/stages/
- Parlament Europejski:http://www.europarl.europa.eu/aboutparliament/en/007cecd1cc/Traineeships.html
- Rada Unii Europejskiej:http://www.consilium.europa.eu/council/traineeships-at-the-gsc
- http://www.msz.gov.pl/pl/w zakładce Praca w MSZ i organizacjach międzynarodowych
- http://www.odm.gov.pl/pl/Centrum Debaty Międzynarodowej MSZ. Warto sprawdzać tę stronę regularnie, ponieważ przez ODM często są organizowane spotkania dotyczące praktyk/staży, a także naborów otwartych. Można porozmawiać z praktykami, zadać pytania, dowiedzieć się istotnych rzeczy na interesujące nas tematy.
- http://ec.europa.eu/polska/index_pl.htm Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce. Tutaj również warto zaglądać od czasu do czasu jeśli jesteśmy zainteresowani pracą w Komisji Europejskiej. Po pierwsze są organizowane spotkania dotyczące praktyk i staży, jak również tutaj znajdziemy aktualne ogłoszenia o naborze na stanowiska kontraktowe.
- http://www.ksap.gov.pl/ksap/Krajowa Szkoła Administracji Publicznej często organizuje jednodniowe kursy przygotowujące do egzaminów EPSO, otwarte także dla osób spoza administracji.
- http://europa.eu/epso/index_pl.htm Strona Europejskiego Urzędu Doboru Kadr, która jest najbardziej aktualna. Przypominam również o regularnym sprawdzaniu swojego konta.
Anna Biernacka-Rygiel- Absolwentka politologii (specjalizacja zarządzanie europejskie) Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończyła podyplomowe prawo Unii Europejskiej oraz prawo międzynarodowe na Wydziale Prawa i Administracji UW. Doświadczenie zawodowe zdobyła w administracji państwowej oraz unijnej. Obecnie w trakcie pisania rozprawy doktorskiej na temat kształtowania się polityki turystycznej Unii Europejskiej. Członek Team Europe.
Przeczytaj też:
A. Radziwoń, Pięć miesięcy w Bundestagu, czyli Międzynarodowe Stypendium Parlamentarne
Z. Karpińska, EVS – European Vacation and Sex?
A. Sęk, College of Europe: Pępek Europy
A. Radziwoń, Show Must Go On – czyli co daje młodym Europejczykom program Młodzież w Działaniu