WOJCIECH GIL
3 grudnia w Krakowie odbyła się piąta debata w ramach organizowanego przez Koło Studentów Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Jagiellońskiego i Centrum Inicjatyw Międzynarodowych projektu „Agora XXI wieku”. Tym razem, do przedyskutowania tytułowych problemów kryzysu w państwie, pomysłodawcy inicjatywy zaprosili przedstawicieli Fundacji Wolności i Przedsiębiorczości (Marcin Chmielowski), Ruchu Młodych (Hubert Mamok), Klubu Jagiellońskiego (Paweł Musiałek) oraz Stowarzyszenia Młodych Demokratów (Jakub Przybylski). Za moderację debaty odpowiedzialny był twórca projektu, reprezentujący Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Rafał Bill.
Jako pierwszy z prelegentów głos zabrał przedstawiciel Stowarzyszenia Młodych Demokratów. Jakub Przybylski rozpoczął swoje wystąpienie zdecydowanym zaprzeczeniem jakoby istniał w Polsce jakikolwiek kryzys. Dodał on, że pomimo występowania pewnych problemów w państwie, z racji zdezawuowania tytułowy termin nie jest właściwym określeniem. Przybylski, w odpowiedzi na pytanie o dalekosiężną wizję rozwoju przyznał, że istnieje jej faktyczny brak na poziomie państwowym, m.in. z powodu wytyczania już konkretnych ścieżek rozwoju przez Unię Europejską, a także przez niedobór organizacji eksperckich zajmujących się aspektami gospodarczymi i społecznymi. Za największy współczesny problem, reprezentant Młodych Demokratów uznał kryzys zaufania społecznego, na której to płaszczyźnie według niego termin „kryzys” jest już pojęciem adekwatnym.
Następnie głos w dyskusji zabrał przedstawiciel Fundacji Wolności i Przedsiębiorczości, który na samym początku odniósł się do tytułowego terminu kryzysu. Chmielowski podkreślił, że słowo „kryzys” może być często nadużywane w ogólnym kontekście Polski. Równocześnie zaznaczył on występowanie kryzysów w pewnych obszarach, m.in. na polu demografii, a także w aspekcie demokratycznego funkcjonowania instytucji państwa. Reprezentujący libertarianizm gość zaznaczył również, że aby uniknąć bądź zminimalizować problemy w kwestii planowania przez państwo, należy je wycofać z pewnych obszarów, szczególnie tam gdzie może być ono zastąpione przez prywatną inicjatywę. Chmielowski podkreślił, że na płaszczyznach gdzie nie da się zastąpić instytucji publicznych, należy je zbudować maksymalnie sprawne i skuteczne.
Przedstawiciel Klubu Jagiellońskiego, Paweł Musiałek swoje wystąpienie oparł na sprawności instytucjonalnej państwa jako organizacji. Odpowiadając na pytanie moderatora czy mamy kryzys, Musiałek stwierdził raczej o nagromadzeniu spektakularnych porażek (m.in. podając przykład wyborów samorządowych w listopadzie czy wyjaśnienia przyczyn katastrofy pod Smoleńskiem). Zaznaczając, że „spektakularne porażki” zdarzają się stosunkowo często, stwierdził on o borykaniu się przez Polskę z problemami systemowymi, które wiążą się m.in. z brakiem kompleksowej transformacji państwa, a także z niepostawieniem sobie do realizacji celów rozwojowych. Prelegent dodał również, że niski poziom sprawności instytucji wiąże się z ciągłym regresem jakości klasy politycznej.
Ostatni mówca – reprezentujący Ruch Młodych Hubert Mamok – podkreślił konieczność rozróżnienia terminów „kryzysu” a „problemu”. W swoim wystąpieniu zaznaczył on, że obecnie w Polsce potrzeba szerokich reform, m.in. systemu edukacji oraz oświaty. Mamok jako istotny problem wyznaczył nadmiar scentralizowania administracji publicznej, a jako odpowiedź na idee szerokiej prywatyzacji przeciwstawił on usprawnienie działania systemu oraz uproszczenie już obowiązujących przepisów i mechanizmów.
Moderator, kończąc dyskusję poprosił wszystkich prelegentów o zaprezentowanie w formie briefu recept na uniknięcie różnych form kryzysów. Według reprezentującego libertarianizm Marcina Chmielowskiego należy przede wszystkim największy nacisk położyć na wolność, bowiem to jej maksymalny zasięg w postaci wolnego rynku będzie w stanie zapewnić jak najlepszą przyszłość. Jakub Przybylski z Młodych Demokratów za najważniejszą wymienił konieczność zaangażowania się w sprawy publiczne wszystkich obywateli. Paweł Musiałek, jako przedstawiciel republikańskiego Klubu Jagiellońskiego zaakcentował potrzebę wytworzenia bodźca odpowiedzialności w społeczeństwie, umożliwiającego poprawę sprawności państwa, a Hubert Mamok, zamykający dyskusję podkreślił natomiast nieodzowność budowania instytucji przyjaznych dla ludzi, a także zaktywizowania społeczeństwa obywatelskiego, m.in. poprzez wprowadzanie budżetu obywatelskiego.
Wysoki poziom merytoryczny dyskusji i sprawdzony mode zapraszania gości z najbardziej aktywnych środowisk zajmujących się kwestiami państwa oraz gospodarki okazały się dużym sukcesem, przekładając się na wysoką frekwencję. Dziękując wszystkim uczestnikom, jako organizatorzy już z tego miejsca możemy zapewnić o kontynuacji projektu.
Przeczytaj też:
W. Gil, Kolejna „Agora” za nami!
R. Bill, Pierwsza debata w ramach Agory XXI wieku za nami
