Francja : wybory prezydenckie 2012 – kandydaci

BARBARA MARCINKOWSKA

Pierwsza prezydencka kadencja Nicolasa Sarkozy’ego dobiega końca. Na wiosnę 2012 roku Francuzi znowu wybierać będą swojego prezydenta. Czy Sarkozy ma szansę powtórzyć ogromny sukces z 2007 roku (zdobył wtedy 53,06% w drugiej turze)? Wydaje się, że nie. Jednak wciąż ma spore szanse na reelekcję. W 2007 roku Sarkozy pokonał 11 innych kandydatów, w tym roku może się zmierzyć z jeszcze większą liczbą przeciwników. 

Chociaż oficjalną listę kandydatów poznamy dopiero w marcu, po tym jak każdy z nich zdobędzie odpowiednią liczbę podpisów, już teraz warto poznać sylwetki kandydatów “nieoficjalnych”.

Niekwestionowanymi liderami wyścigu po “prezydencki stołek” są niewątpliwie przedstawiciele dwóch największych partii UMP i PS.

Prawicowe UMP (L’Union pour un mouvement populaire) reprezentuje urzędujący prezydent Nicolas Sarkozy.W poprzednich wyborach pokonało on w drugiej turze Ségolène Royal, kandydatkę PS. Sarko, jak go “pieszczotliwie” nazywają Francuzi, przed prezydenturą pełnił między innymi funkcję Ministra Spraw Wewnętrznych (2005-2007), Ministra Gospodarki, Finansów i Przemysłu (2004) oraz Ministra Komunikacji (1994-1995). od 2004 roku był prezesem UMP, a od 2004 do 2007 roku pełnił funkcję Prezesa Rady Generalnej Departamentu Hauts-de-Seine (departament “okalający” Paryż od zachodu, część regionu Ile-de-France). Początkowo bardzo popularny, jednak już w 2008 roku sondaże publikowane w gazetach pokazywały znaczny spadek jego popularności. Dla Francuzów stał się przedstawicielem generacji “bling-bling”, a więc ludzi lubujących się w przepychu i luksusie.  Na jego temat powstało wiele żartów, karykatur, filmików.  Poniżej prezentuję jeden z nich – edycja Les Guignols de l’Info – francuski dziennik satyryczno-karykaturalny.

[youtube=http://youtu.be/poGxDQzX-nU]

Drugą przywarą Sarko jest niewątpliwie cięty język, czego dowody dawał często. Za jego prezydentury przeczytać też mogliśmy o paru kontrowersyjnych wydarzeniach, takich jak: wydalanie z Francji Romów (2010 rok), ustawa nt. ludobójstwa Ormian, która znacząco  pogorszyła relacje z Turcją (grudzień 2011 – luty 2012r.), czy publiczna krytyka jego polityki zagranicznej przez francuskich dyplomatów. Niemniej jednak, jest on kandydatem silnym i wciąż ma szansę zostać ponownie wybranym na stanowisko Prezydenta Republiki.

Partię Socjalistyczną (PS) reprezentuje François Hollande, “centro-lewicowiec” wyłoniony w prawyborach w październiku ubiegłego roku. Wydaje się być najsilniejszym przeciwnikiem Sarkozy’ego. Obecnie pełni funkcję Prezesa Rady Generalnej Corrèze, wcześniej m.in.  Pierwszy Sekretarz PS (lata 1997-2008), w latach 2001-2008 Mer Tulle, a od 1997 roku deputowany do ZN z ramienia Partii Socjalistycznej. Z wykształcenia jest prawnikiem, ukończył najbardziej prestiżowe szkoły we Francji (l’Institut d’études politiques de Paris (IEP),  École nationale d’administration (ENA) i École des hautes études commerciales de Paris (HEC) ). Gdyby wygrał, byłby pierwszym lewicowym prezydentem od czasów Françoisa Mitterranda, czyli od 1995 roku.

Według sondaży, wyżej zaprezentowani panowie mają największe szanse na zwycięstwo, ale kandydatów jest znacznie więcej.

Ruch Demokratyczny  (Le Mouvement démocrate – MoDem) reprezentuje jego prezes – François Bayrou. Bayrou pełnił funkcję Ministra Edukacji Narodowej w latach 1993-1997 (za prezydentury F. Mitteranda, a potem J. Chiraca). Od 1999 do 2002 roku był eurodeputowanym, a od 2002 roku jest deputowanym do Zgromadzenia Narodowego. Przez analityków sceny politycznej określany jako “centrowiec”. Już dwukrotnie kandydował w wyborach prezydenckich. W 2002 roku otrzymał jedynie 6,84% głosów, w 2007 roku w pierwszej turze zajął 3 miejsce, plasując się za N. Sarkozym i S. Royal z ponad 18% poparciem. Jego szanse w wyborach 2012 obniża jednak brak wyrazistości programu.

Ta kampania nie może się obejść bez najbardziej kontrowersyjnego nazwiska francuskiej sceny politycznej – Le Pen. W tym roku, Front Narodowy (FN) reprezentowany nie będzie jednak przez Jean-Marie Le Pena, ale przez jego córkę Marine. Nie mniej prawicowo nacjonalistyczna co Jean-Marie, Marine Le Pen stoi obecnie na czela partii założonej przez swojego ojca. Ponadto, od 2004 roku zasiada w Europarlamencie z ramienia FN. W polityce aktywna od dawna, i choć powszechnie uważana jest za równie radykalną co Jean-Marie, to jej retoryka jest już znacznie łagodniejsza, co zwiększa jej szanse na dobre miejsce w pierwszej turze wyborów. Czy ma jednak szansę wygrać, jeśli jej przeciwnikiem w drugiej turze byłby Sarkozy albo Hollande? Szczerze wątpię. Jej ojciec już raz doszedł do drugiej tury wyborów, a wtedy Francuzi zapewnili reelekcję nielubianemu już Chiracowi, uznając go za “mniejsze zło”. Czas pokaże, czy Marine ma większą siłę przebicia…

Hervé Morin prezes Nowego Centrum (Nouveau Centre -NC).  Morin od 1998 roku zasiada w Zgromadzeniu Narodowym. Przerwę w pełnieniu mandatu miał w latach 2007-2010, kiedy pełnił funkcję Ministra Obrony.

Innym znanym nazwiskiem pojawiającym się w kontekście wyborów prezydenckich 2012 jest Dominique de Villepin – polityk, dyplomata, pisarz, bliski współpracownik Jacquesa Chiraca.  W tegorocznych wyborach reprezentuje założoną przez siebie Solidarną Republikę (République solidaire). W latach 2005-2007 pełnił funkcję  premiera, w 2004/2005 – ministra spraw wewnętrznych, był również ministrem spraw zagranicznych (2002-2004) i sekretarzem generalnym prezydenta (1995-2002). Ukończył IEP de Paris, ENA i Université Paris II (prawo). Z zawodu jest prawnikiem i dyplomatą. W kampanii używa hasła utworzenia “republiki obywateli” i silnie sprzeciwia się polityce Sarkozy’ego. Zaliczany jest do prawicy “gaullistowskiej”.

Również partie lewicowe, inne niż PS i Radykalna Lewica (wspólnie wyłoniony kandydat – F. Hollande) wystawiają swoich kandydatów. A trzeba przyznać, że francuska lewica jest bardzo zróżnicowana. I tak, wśród lewicowych kandydatów mamy Evę Joly – przedstawicielkę ruchu ekologicznego (Europe Ecologie) – byłą sędzinę,  a obecnie eurodeputowaną. Do kandydatów lewicowych zalicza się również Nathalie Arthaud – przedstawicielka “Lewicy Rewolucyjnej”, trockistka, anty-kapitalistka, reprezentantka “Walki Robotniczej” (Lutte Ouvrière). Pełni obecnie funkcję rzecznika prasowego partii, z wykształcenia jest nauczycielką ekonomii.  Front Lewicy (Front de Gauche) jako swojego kandydata wystawiła byłego senatora, a obecnie (od 2009r.) eurodeputowanego – Jeana-Luca Mélenchona. Początkowo był członkiem PS, ale w 2008 roku  opuścił partię i założył Partię Lewicy. Innym lewicowym kandydatem jest Philippe Poutou – przedstawiciel Nowej Partii Antykapitalistycznej (Nouveau Parti Anticapitaliste). Poutou jest od młodości zatrudniony w fabryce Forda, obecnie jest czołowym działaczem związków zawodowych (CGT – Confédération générale du travail).

Oprócz E. Joly prawdopodobnie startować będzie jeszcze dwóch kandydatów z partii ekologicznych. Jedną z nich jest Corinne Lepage – przedstawicielka Cap21, a więc “ekolożka prawicowa”. Lepage zasiada obecnie w Parlamencie Europejskim, ale wcześniej pełniła m. in. funkcję ministra środowiska (1995-1997). Z wykształcenia jest prawnikiem. Wśród jej haseł wyborczych znaleźć możemy nawoływanie do  poszanowania praw kobiet i prawa do informacji na temat żywności modyfikowanej genetycznie. Jean-Marc Governatori to lider  Alliance écologiste indépendante (Niezależny Związek Ekologiczny). Startował już w wyborach w 2007 roku, ale nie udało mu się zebrać wymaganych 500 podpisów (zdobył jedynie 11, pomimo zapowiedzi 800).

Wśród kandydatów na prezydenta wymienia się również takie nazwiska jak : 

• Nicolas Dupont-Aignan – reprezentujący Debout La Republique – mer Yerres, a od 1997 roku deputowany do Zgromadzenia Narodowego. Zaliczany jest do prawicy “gaullistowskiej”;
•  Frédéric Nihous – reprezentuje on prawicę agrarną, zrzeszoną w partii CPNT (Chasse Pêche Nature et Traditions – Łowiectwo, Wedkarstwo, Przyroda i Tradycja). Po raz pierwszy startował w wyborach prezydenckich w 2007 roku, teraz prawdopodobnie będzie kandydował ponownie, o ile nie wesprze kampanii N. Sarkozy’ego.
• Alain Mourguy – Union des gens
• Jacques Cheminade – Solidarité et Progrès
• Carl Lang – Le Parti de la France
• Clément Wittmann – Parti des objecteurs de croissance
• François Asselineau – Union Populaire Républicaine

Według francuskiego prawa każdy kandydat musi zdobyć co najmniej 500 podpisów “élus“, czyli ‘wybranych’. Do tego grona zalicza się m.in: deputowanych do Zgromadzenia Narodowego i senatorów, merów,   Eurodeputowani wybrani z terytorium Francji lub posiadający obywatelstwo francuskie, członków Zgromadzenia Korsyki i Zgromadzenia Polinezji Francuskiej oraz Kongresu Nowej Kaledonii, doradców regionalnych itp. Dodatkowo, “élus” muszą reprezentować minimum 30 departamentów lub terytoriów zamorskich. 

Ostateczną listę kandydatów poznamy już w marcu. Na zwycięzcę wyborów musimy jeszcze jednak trochę poczekać. Tymczasem “Le Monde” publikuje już pierwsze sondaże, które pokazują liderów kwietniowych wyborów. Według sondażu  IFOP-Fiducial,  opublikowanego 14 lutego, największym poparciem cieszy się F. Hollande (30%), drugie miejsce  zajmuje N. Sarkozy z 25% poparciem. Bez szans na drugą turę (przy takim układzie) pozostaliby M. Le Pen (17,5%), F.Bayrou (12,5%) i JL. Melenchon (8,5%). Pozostali kandydaci plasują się poza stawką z wynikami : E. Joly -3%, D. de Villepin – 2%, P.Poutou, C. Lepage i N.Dupont-Aignan -0,5%. N. Arthaud, H. Morin i F. Nihous według sondażu otrzymaliby poparcie na poziomie niższym niż 0,5%.

Sondaż, na którego wyniki “Le Monde” się powołuje, przeprowadzono na początku lutego. Według niego, w drugiej turze starliby się Hollande i Sarkozy, ze znaczną przewagą tego pierwszego (57,5% do 42,5%); jednak przewaga reprezentanta socjalistów zmniejszyła się nieznacznie w stosunku do sondaży styczniowych.