ANNA BIERNACKA-RYGIEL
Wywiad przeprowadzony z Anną Kurpanik, stażystką Komisji Europejskiej, która swój staż odbyła w okresie od marca do lipca 2014 roku. Ania ukończyła studia politologiczne ze specjalnością Komunikacja Społeczna i Dziennikarstwo na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Biegle włada językiem angielskim, hiszpańskim i portugalskim. Kocha pracę w międzynarodowym środowisku związaną z częstymi podróżami oraz pracą z ludźmi. Prywatnie interesuje się fotografią i Ameryką Południową.
W jakiej Dyrekcji Generalnej (DG) odbyłaś swój staż?
Staż odbyłam w Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Polsce (PKE), a wszystkie Przedstawicielstwa KE podlegają DG COMM, czyli Dyrekcji Generalnej ds. Komunikacji. W Przedstawicielstwie są wydziały[1]: polityczny, prasowy, administracyjny oraz ten, w którym pracowałam ja, czyli Wydział Informacji i Komunikacji Społecznej.
Komisja Europejska ma swoje Przedstawicielstwa we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. Podlegają one Dyrekcji Generalnej ds. Komunikacji Społecznej. W największych krajach członkowskich UE, Komisja Europejska ma ponadto Przedstawicielstwa Regionalne. W Polsce siedzibą przedstawicielstwa regionalnego jest Wrocław. Głównym zadaniem PKE jest zapewnienie efektywnego przepływu informacji między Komisją Europejską a danym państwem członkowskim, poprzez prowadzenie polityki informacyjnej na temat różnych dziedzin polityki UE, działalności Komisji Europejskiej, a także inicjowanych przez nią kampanii oraz akcji skierowanych do społeczeństwa.
Wydział Informacji i Komunikacji Społecznej (WIKS) jest odpowiedzialny za przekazywanie najważniejszych informacji o Unii Europejskiej, w tym za realizację w Polsce kampanii informacyjnych Komisji Europejskiej. Co roku WIKS jest koordynatorem obchodów Dnia Europy (9 maja), współpracując z Fundacją Schumana w Polsce. Od 2007 roku WIKS organizuje konkursy dla młodzieży, związane zwykle z tematem przewodnim Europejskiego Roku lub innym ważnym wydarzeniem. WIKS organizuje wydarzenia na dużą skalę, z wykorzystaniem nowoczesnych technologii – taką formułę miało, organizowane w marcu 2012 roku – Forum Go!spodarka. W odpowiedzi na rosnące zainteresowanie tematem bezrobocia wśród ludzi młodych, WIKS we współpracy z WAP zorganizował w grudniu 2013 roku w Łodzi debatę “Projekt Praca dla Młodych”. W 2013 roku, czyli Europejskim Roku Obywateli, WIKS koordynował organizację tzw. Dialogów Obywatelskich. W latach 2013 – 2014, wydział organizował akcję zimową “EuroFerie”, poświęconą tematowi walki z kryzysem i sprawom obywateli (2013) oraz kwestii wyborów do PE i bilansu 10-lecia Polski w UE (2014). Latem 2014 roku, we współpracy z 1 Programem Polskiego Radia, w ramach akcji “Lato z Radiem”, odbywał się cykl 20 imprez “EuroLato 2014”, których tematem przewodnim była 10 rocznica przystąpienia Polski do UE.
Czy aplikując na staż wybierałaś tylko jedną Dyrekcję Generalną?
Przy wypełnianiu formularza rekrutacyjnego nie wskazywałam konkretnej Dyrekcji Generalnej, w której chciałabym pracować, ale wybierałam określony zakres tematyczny. Mnie interesowała informacja, komunikacja oraz publikacje. Bywa, że wybrana tematyka pokrywa się z działalnością danego DG, ale zwykle jest tak, że dany zakres działań dotyczy różnych departamentów w różnych Dyrekcjach. Jest tak dlatego, że zapotrzebowanie na ten sam profil kandydata, np. związany z komunikacją czy z informatyką (IT) może dotyczyć zarówno DG COMM, jak i np. Sekretariatu Generalnego.
Jak umotywowałaś zakres tematyczny, który wybrałaś?
Móją motywację oparłam przede wszystkim na wykształceniu, doświadczeniu, a także zainteresowaniach, które posiadałam w momencie aplikacji. Zakres tematyczny, który wybrałam pokrywał się dokładnie z tym, co chciałam robić i w czym chciałam się dalej rozwijać. Dlatego też, mogłam pisać „od serca” to, co myślę. Moim zdaniem część motywacyjna to przede wszystkim okazja do zaprezentowania siebie i jednocześnie udowodnienia, że nasz profil idealnie nadaje się do pracy związanej z tematyką stażu, którą wybraliśmy. Myślę, że warto wspominać o tych doświadczeniach, które pozwoliły nam na rozwój naszych umiejętności i wiedzy. Nie musi być to przecież doświadczenie zawodowe, które nie jest wymagane od kandydatów. Może być to zarówno działalność naukowa w czasie studiów jak i wolontariat.
Czy miałaś rozmowę kwalifikacyjną do Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce? Jeśli tak, jakie to były pytania?
Po przejściu do drugiego etapu rekrutacji[2], dane kandydatów są udostępnianie w specjalnej bazie danych dla wszystkich DG i agencji, które chcą zatrudnić stażystów. W tym momencie często prowadzona jest wstępna preselekcja i z wybranymi kandydatami przeprowadzane są nieformalne rozmowy kwalifikacyjne. Oczywiście nie jest to reguła, czasem kandydat dostaje ofertę pracy bez uprzedniej rozmowy. Ja otrzymałam telefon z Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Na początku zapytano mnie czy jestem zainteresowana odbyciem stażu właśnie w Warszawie. Nie każdy jest zainteresowany stażem poza Brukselą i domyślam się, że są osoby, które na to pytanie odpowiadają „nie”. Mi zależało przede wszystkim na pracy w mojej dziedzinie, dlatego nie miało dla mnie znaczenia czy będzie to Warszawa czy Bruksela. Kolejne pytania dotyczyły moich kompetencji i tego jak mogę je wykorzystać w pracy Przedstawicielstwa. Przypominało to prawdziwą rozmowę kwalifikacyjną, tyle, że bardziej z zaskoczenia, bez przygotowania. Przynajmniej nie miałam czasu na stres przed rozmową (śmiech).
Czy chciałaś odbyć staż akurat w Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Polsce?
W momencie wypełniania formularza rekrutacyjnego nie miałam możliwości wyboru miejsca stażu. Wobec czego nie nastawiałam się na to gdzie dokładnie będę pracować. Zależało mi przede wszystkim na pracy w DG COMM w Komisji Europejskiej, a przecież Przedstawicielstwa podlegają właśnie tej Dyrekcji Generalnej. Gdy otrzymałam ofertę z Warszawy bardzo się ucieszyłam.
Co należało do Twoich obowiązków?
Trudno nawet w kilku zdaniach odpowiedzieć na to pytanie. W zasadzie wachlarz moich obowiązków był ogromny. Od działań wspomagających prace biura, czyli przygotowywania baz danych i wyszukiwania informacji, po udział w przygotowaniach dużych konferencji i uroczystości. Ponadto moja praca nie ograniczała się jedynie do Wydziału Komunikacyjnego. Uczestniczyłam w działaniach całego Przedstawicielstwa w Polsce. Dlatego też mogłam uczestniczyć w przygotowaniach konferencji tematycznych organizowanych przez Wydział Polityczny albo pisać relacje z różnych wydarzeń na stronę internetową Przedstawicielstwa dla Wydziału Prasowego. W wydziale, do którego byłam oficjalnie przypisana, uczestniczyłam w akcjach i kampaniach informacyjnych czy w organizacji obchodów ważnych rocznic (zwłaszcza związanych z 10-leciem wejścia Polski do UE).
Co z okresu Twojego stażu w PKE wspominasz najlepiej?
Przede wszystkim ludzi i atmosferę. Mimo bycia „tylko” stażystką od początku byłam traktowana jako część zespołu. Zarówno w Przedstawicielstwie w Warszawie jak i podczas wizyt w Brukseli, osoby, które spotykałam były bardzo otwarte i zarazem w pełni rozumiejące, że staż to czas zdobywania doświadczenia. Dzięki temu mogłam uczestniczyć w pracach mojego zespołu na równych zasadach ze wszystkimi pracownikami. Ponadto otrzymywałam wiele ciekawych zadań.
Jednym z pierwszych i najciekawszych była organizacja konferencji otwierającej nowy program Erasmus+[3], w której panelistami byli m.in. Minister Edukacji Narodowej, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Minister Sportu i Turystyki. Bardzo pozytywnie wspominam również obchody Dnia Europy, kiedy to razem z pracownikami PKE rozdawaliśmy tulipany[4] przechodniom na ulicy Jasnej, przypominając o tym wyjątkowym dniu. Nie zapomnę także spotkania negocjacyjnego nt. bezpieczeństwa energetycznego[5] z udziałem delegacji Unii Europejskiej, przedstawicieli Ukrainy oraz Rosji, w którego przygotowania byłam zaangażowana.
Czy uważasz, że praca w PKE różni się od pracy w Brukseli?
Trudno mi porównywać, bo nigdy wcześniej nie pracowałam w Brukseli. Wydaje mi się, że charakter takiego Przedstawicielstwa różni się z tego względu, że jest swego rodzaju pośrednikiem między Komisją Europejską a obywatelami Unii Europejskiej i dzięki swoim działaniom może między innymi przybliżać działalność Komisji na miejscu. Na pewno jest to też praca w mniej zróżnicowanym kulturowo środowisku. Oczywiście, w PKE często goszczą obcokrajowcy, choćby unijni eksperci czy nawet Komisarze, ale sami pracownicy na miejscu to zwykle obywatele danego kraju, a przynajmniej osoby mówiące w jego oficjalnym języku.
Czy można porównać PKE z Placówką Dyplomatyczną?
Przedstawicielstwo znajduje się na terenie Unii Europejskiej, a więc nie jest Placówką Dyplomatyczną, tak jak jest to w przypadku delegatur UE. Myślę jednak, że czasem można mieć poczucie, jakby była to ambasada. Dla mnie osobiście dyrektor przedstawicielstwa pełni rolę swego rodzaju „Ambasadora” KE w krajach członkowskich, gdyż reprezentuje tę instytucję podczas spotkań, konferencji czy eventów. W moim przypadku, mimo odbywania stażu w Polsce, „zatrudniona” byłam w Brukseli.
Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ) to korpus dyplomatyczny Unii Europejskiej. Wspiera on wysokiego przedstawiciela UE w prowadzeniu unijnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Zarządza stosunkami dyplomatycznymi UE z krajami spoza Unii. Ma zagwarantować, by polityka zagraniczna UE była spójna i skuteczna oraz ma na celu zwiększenie roli UE na świecie. Instytucja ta ściśle współpracuje z krajowymi służbami dyplomatycznymi w państwach członkowskich UE, przy czym wielu dyplomatów poszczególnych krajów zostało oddelegowanych do pracy w ESDZ.[6]
Czy brakowało Ci wspólnych wyjść i spotkań z innymi stażystami?
Decydując się na Warszawę wiedziałam, że ominie mnie ta część stażu w Komisji, jaką jest integracja z innymi stażystami w Brukseli – nie tylko z Komisji Europejskiej, ale też z innych instytucji unijnych. Ponadto stażyści w Brukseli mogą liczyć na Komitet Stażowy, który organizuje spotkania, wyjazdy i inne atrakcje. Mimo wszystko uważam, że sam fakt pracy w tak wyjątkowym miejscu, jakim jest Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce to wszystko zrekompensował. Poza tym, tu na miejscu też mogłam poznać stażystów z Biura Informacyjnego Parlamentu Europejskiego[7], czy praktykantów w PKE.
Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce współpracuje z Biurem Informacyjnym Parlamentu Europejskiego. Obie instytucje mają wspólną siedzibę, tworząc tzw. Dom Europy, a od 1 lipca 2011 roku działają w podobnym układzie na szczeblu regionalnym – we Wrocławiu, jako Przedstawicielstwo Regionalne Komisji Europejskiej (odpowiedzialne za województwa: dolnośląskie, lubuskie, opolskie, śląskie i zachodniopomorskie) oraz Biuro Regionalne Parlamentu Europejskiego.
Czy poznałaś innych stażystów Blue Book i utrzymujesz kontakty w nimi?
Miałam okazję spotkać wszystkich stażystów z mojej edycji podczas konferencji powitalnej w Brukseli na początku stażu. Najbardziej jednak zintegrowaliśmy się z osobami, które tak jak ja odbywały staż w Przedstawicielstwach Komisji Europejskiej. Bardzo szybko stworzyliśmy zgraną grupę, co było naprawdę ciekawe, bo każdy z nas pochodził z innego kraju Unii Europejskiej. Utrzymywaliśmy też stały kontakt w czasie trwania całego stażu i mogliśmy się znów spotkać podczas wizyty studyjnej na jego koniec. Z kilkoma osobami nadal pozostajemy w kontakcie.
Jakie osoby Twoim zdaniem próbują się dostać na staż do KE?
Nie ma określonego profilu osób, które starają się o staż. Wybór tematyki stażu jest dość szeroki, to też odzwierciedla się to w zróżnicowanym profilu kandydatów. Są to absolwenci różnych kierunków od prawa przez europeistykę na informatyce skończywszy. To co natomiast łączy te osoby, to chęć zdobycia doświadczenia w międzynarodowej i znaczącej w świecie instytucji.
Jaka osoba Twoim zdaniem spełniłaby się w pracy właśnie w DG COMM?
Trudno powiedzieć, bo zależy w którym konkretnie dziale DG COMM ta osoba by pracowała, a są to różnego rodzaju działy, od służby audiowizualnej po dział wizyt informacyjnych KE w Brukseli. Myślę, że znaczenie ma także, jakie projekty są realizowane w danym momencie, co przekłada się na wiedzę i doświadczenie, jakiego wymaga się od kandydata. Moim zdaniem dobrze jest posiadać wiedzę zarówno z zakresu komunikacji, jak i nauk politycznych.
Czy poleciłabyś staż akurat w PKE w Warszawie?
Ja byłam bardzo zadowolona z pracy właśnie w PKE. Jako, że jest to mała placówka, to można obserwować pracę wszystkich wydziałów i uczestniczyć w wielu ciekawych projektach. Nie bez znaczenia jest też atmosfera współpracy i koleżeństwa. Jednakże na pewno zależy to też od oczekiwań danej osoby. Czy ktoś chce pracować w sercu europejskiej polityki w Brukseli czy „bliżej obywateli” w Przedstawicielstwie. W Brukseli pewnie jest więcej okazji do tego, żeby szlifować różne języki, ale za to w Polsce można rozwinąć wiedzę na temat relacji polsko-unijnych.
Czy chciałabyś swoją przyszłą karierę zawodową związać z Komisją Europejską?
Praca w Komisji Europejskiej to niezwykle ciekawe doświadczenie. Podczas stażu mogłam się rozwijać i nabywać wiele nowych umiejętności. Właśnie to najbardziej podoba mi się w pracy w Komisji – możliwość ciągłego rozwoju, szlifowania umiejętności językowych, fakt, że zawsze coś się dzieje nowego i nie można się nudzić, a tym bardziej wpaść w rutynę. Już sama polityka pracownicza Unii zakłada zmianę stanowiska co kilka lat. Dlatego też nie wykluczam, że w przyszłości będę startować w unijnych konkursach.
Dziękuję za rozmowę.
Rozmawiała Anna Biernacka-Rygiel
[1] Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce (PKE) ma trzy wydziały operacyjne: Wydział Prasowy (WP) zajmuje się informowaniem o polityce, decyzjach i inicjatywach UE, a w szczególności Komisji Europejskiej (KE) poprzez współpracę z mediami. Wydział przygotowuje także oprawę medialną wizyt unijnych komisarzy w Polsce, organizuje seminaria tematyczne i briefingi dla dziennikarzy z udziałem urzędników Komisji Europejskiej oraz polityków i ekspertów krajowych; Wydział Analiz Politycznych (WAP) przygotowuje dla Komisji Europejskiej analizy i raporty na temat sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej w Polsce oraz organizuje konferencje i spotkania eksperckie mające na celu poszerzanie wiedzy i konsultowanie różnych grup zainteresowanych nt. inicjatyw i proponowanych przez Komisję ram prawnych w priorytetowych dla Polski dziedzinach. Wydział Analiz Politycznych odpowiada także na listy obywatelskie oraz zapytania ze strony urzędników Komisji Europejskiej dotyczące wdrażania różnych dziedzin unijnej polityki w Polsce; Wydział Informacji i Komunikacji Społecznej (WIKS) jest odpowiedzialny za przekazywanie najważniejszych informacji o Unii Europejskiej, w tym – we współpracy z Wydziałem Analiz Politycznych – za realizację w Polsce kampanii informacyjnych Komisji Europejskiej; Wydział Administracji (WA) dba o funkcjonowanie warszawskiego i wrocławskiego biura Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej, zarówno jeśli chodzi o sprawy kadrowe jak i logistyczne; Zespół Dyrekcji Generalnej ds. Tłumaczeń Pisemnych (ZDGTP) zajmuje się przede wszystkim promowaniem w Polsce unijnej polityki wielojęzyczności oraz podejmowanych w jej ramach przez Komisję Europejską inicjatyw. Więcej na: http://ec.europa.eu/polska/about_us
[2] Etap pierwszy rekrutacji na staż polega na wyborze kandydatów, spośród wszystkich, którzy aplikowali, na podstawie wypełnionych przez nich formularzy oraz spełnienia wymogów formalnych do specjalnej bazy tzw. Blue Book. Właśnie do tej bazy mają dostęp wszystkie DG i Agencje Wykonawcze Komisji, które będą rekrutować stażystów w danym okresie, czyli te którym na podstawie zapotrzebowania przyznano miejsce na stażystę.
[3] Ruszaj, Erasmusie! – tak europejski komisarz ds. budżetu i programowania finansowego Janusz Lewandowski zainaugurował w Polsce nowy program UE na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu. Uroczysta konferencja “Erasmus+: mobilność, innowacje, rozwój” odbyła w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, zorganizowało ją Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce oraz Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji. Więcej na: http://ec.europa.eu/polska/news/140331_erasmus_polska;
[4] 3 tysiące tulipanów, z najlepszymi życzeniami z okazji Dnia Europy, ustanowionego na pamiątkę ogłoszenia tzw. Deklaracji Schumana, z 9 maja 1950 roku, otrzymali mieszkańcy Warszawy. Przed siedzibą Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, w godzinach 10:00 – 12:00 odbył się happening. Pracownicy Komisji Europejskiej rozdawali mieszkańcom Warszawy żółte tulipany, a sam happening był reżyserowanym na żywo widowiskiem. Odgrywane scenki z hasłami: „Działaj. Reaguj. Decyduj.”, „Wybierz mnie”, „Z jakiej to okazji?”, „A ja mam głos” w wykonaniu aktorów, mimów budziły żywe zainteresowanie przechodniów.
Więcej na: http://ec.europa.eu/polska/news/140509_dzieneuropy2014_happening_pl;
[5] Unia energetyczna oraz stabilność dostaw gazu z Rosji do krajów Unii Europejskiej – to główne tematy jednodniowej wizyty komisarza europejskiego ds. energii w Warszawie. Günther Oettinger rozmawiał z premierem Tuskiem oraz uczestniczył w trójstronnym spotkaniu, z udziałem ministrów ds. energii: Federacji Rosyjskiej oraz Ukrainy. Więcej na: http://ec.europa.eu/polska/news/140502_gas_consultations;
[6] Więcej na: http://europa.eu/about-eu/institutions-bodies/eeas/
[7] Warto dodać w tym miejscu, że na można aplikować na staż również do Parlamentu Europejskiej i tam wybierając DG COMM, również możemy liczyć na pracę w innym państwie członkowskim niż Belgia. Najczęściej z racji znajomości języka będzie to kraj, z którego pochodzimy.
Anna Biernacka-Rygiel – Absolwentka politologii (specjalizacja zarządzanie europejskie) Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończyła podyplomowe prawo Unii Europejskiej oraz prawo międzynarodowe na Wydziale Prawa i Administracji UW. Doświadczenie zawodowe zdobyła w administracji państwowej oraz unijnej. Obecnie w trakcie pisania rozprawy doktorskiej na temat kształtowania się polityki turystycznej Unii Europejskiej. Członek Team Europe.
Przeczytaj też:
A. Biernacka-Rygiel, Kim są Ambasadorowie Karier UE?
A. Biernacka-Rygiel, Komisja Europejska od kuchni oczami praktyka (cz.1)
A. Biernacka-Rygiel, Komisja Europejska od kuchni oczami praktyka (cz.2)
A. Biernacka-Rygiel, Jakie możliwości daje absolwentom UE?
